Haptonomie

 

Haptonomie is de wetenschap van het menselijk gevoel en gevoelsleven, kortweg de wetenschap van de affectiviteit. 
Haptonomie is een algemeen menselijke benaderingswijze waarbij de mens wordt aangesproken op zijn mogelijkheden tot zijn eigen weg in het leven te gaan en wordt aangesproken en gerespecteerd als de zelfverantwoordelijke mens die hij is. 
In onze rationele, op effectiviteit en prestatie gerichte maatschappij komen onze in aanleg gegeven vermogens tot voelen soms nauwelijks tot ontwikkeling of gaan verloren. 
Tal van klachten en problemen kunnen hiervan het gevolg zijn.

De haptonomie leert om deze vermogens (opnieuw) tot ontwikkeling te brengen en wijst de weg naar meer onszelf te zijn en te blijven. Ze leert ons om te durven voelen en onder ogen te zien wat ons bezighoudt en daar weer zoveel (zelf)vertrouwen in te vinden dat wij ernaar kunnen gaan leven en anders met onze problemen c.q. klachten omgaan. 

Wij hoeven ons daardoor niet langer meer zozeer waar te maken of te handhaven maar kunnen ons op basis van onze eigen talenten, gaven en mogelijkheden ontplooien en verwezenlijken. 
Haptonomie is geen beroep op zichzelf maar een wijze van benaderen welke integreerbaar en toepasbaar is binnen elk beroep in de welzijns- of gezondheidszorg.Het is dan ook onjuist de veel gebruikte maar versluierende term "haptonoom" te hanteren.

Wij nemen deel aan de leefwereld via een veelheid aan contacten en interacties, waarbij wij voortdurend geconfronteerd worden met de noodzaak tot het nemen van al dan niet bewuste persoonlijke keuzes of stellingnamen. In  onze maatschappij, en ook onze opvoeding, zijn wij maar al te vaak geneigd keuzes te maken op grond van wat wij menen dat onze omgeving van ons verwacht of wenselijk acht. Het is daarbij niet vanzelfsprekend te - kunnen of durven - luisteren naar wat wij diep in onszelf voelen en beleven, en dié keuze te maken die voor onszélf van belang is en bij ons past. Als wij hebben geleerd op dié grond keuzes te maken blijkt het op latere leeftijd niet eenvoudig om te kunnen beluisteren hoe het voor ons zélf ligt. Hierin kan een belangrijke grond gelegen zijn voor stoornissen in het persoonlijk fungeren en het zich daarbij al dan niet welbevinden.

Problemen die zich bijvoorbeeld kunnen voordoen in de  vorm van:

¨ geen initiatief durven of kunnen nemen

¨ faalangsten

 - het alleen maar goed willen doen

¨ het niet meer weten te luisteren naar hoe ik zelf iets zou willen

- moeite hebben met jezelf toestaan - eigen - goed te kunnen ontvangen

In onze huidige maatschappij, die vooral op effectiviteit en prestatie gericht is, zijn onze contacten vaak functioneel en oppervlakkig. De haptonomie houdt zich niet zozeer met deze vorm van contacten bezig maar veel meer met de ons in ons gemoed rakende contacten.

Het zijn vooral deze, ons in het gemoed rakende affectieve contacten, die voor de zelfontplooiing en het persoonlijk welbevinden van de mens van groot belang zijn. Het vertrouwen in zichzelf en de ander en de mogelijkheid tot het aangaan en/of realiseren van een wederzijds affectieve ontmoeting of relatie wordt daarmee gevestigd.

Bewust of onbewust streeft de mens ernaar een innerlijke staat van rust en stabiele zekerheid te bereiken. Of hij deze basale zekerheid bereikt hangt in grote mate af van de wijze waarop hij vanaf zijn prilste bestaan ontvangen is, of hij in zijn bestaan bekrachtigd is, maar vooral affectief aangenomen is, dit wil zeggen affectief bevestigd is. Het is de affectieve bevestiging die het hem mogelijk maakt zich in eigenheid en zelfstandigheid te ontwikkelen, zichzelf als goed te kunnen beleven en aanvaard weten, zichzelf onvoorwaardelijk bemind te weten en geliefd te voelen.

Als de affectieve bevestiging in of tijdens het wordingsproces  onvoldoende aangeboden is of ontbroken heeft  staat dit een harmonieuze ontplooiing van het gevoelsleven in de weg. Persoonlijke vermogens tot het kunnen aangaan van affectieve relaties zijn dan nauwelijks ontwikkeld met als gevolg dat men voortdurend op zoek blijft naar erkenning en dat men gedwongen is zich rationeel staande te houden in de maatschappij wat veel energie en inspanning vergt.

Dit betekent onder meer dat de mens voor zijn welzijn in hoge mate afhankelijk is van de wijze waarop en de mate waarin hij geleerd heeft te beschikken over deze vermogens.

Het zijn vermogens die iedere mens in aanleg zijn gegeven, maar die slechts tot volle ontplooiing kunnen komen bij een affectief bevestigend aanbod.

In de huidige effectiviteits- en prestatiemaatschappij wordt een affectief bevestigend aanbod steeds minder gegeven.
De haptonomie leert deze vermogens (opnieuw)tot ontwikkeling te brengen, ze te integreren in het persoonlijk leven en er vrijelijk over te kunnen beschikken.

(bovenstaande tekst is gedeeltelijk overgenomen van het Wetenschapplijke Instutuut voor Haptonomie)   website: www.haptonomie.com